اگر مرگ نبود چه بلایی بر سر این بشر فانی می‌آمد؟ این سوالی است ازلی و ابدی که ژوزه ساراماگوی پرتغالی با نوشتن کتاب «توقف در مرگ » سعی در یافتن پاسخی معقولانه به آن را داشته است.