کتاب ارزیابی شتابزده مجموعه‌ای از 18 مقالۀ جلال آل احمد، در نقد ادب، اجتماع، هنر و سیاست دهه چهل شمسی است. به طور مثال او در مقالهٔ «مهرگان در مشهد اردهال» مراسم را آن‌گونه که خود از نزدیک شاهد بوده است تعریف می‌کند و خوانندگان را با طبیعت، ویژگی‌های اقلیمی و منابع مختلف کشور آشنا می‌سازد و دربارۀ خلق و خو، آداب و رسوم و هنرهای دستی مردم هر منطقه به ما اطلاعاتی می‌دهد.